Rotterdam

Het coronavirus grijpt wereldwijd in steeds grotere mate om zich heen. Hoewel de virusuitbraak in Europa een rustiger verloop lijkt te krijgen, stijgt wereldwijd het aantal mensen dat besmet is harder dan ooit. Vooral in vluchtelingenkampen, waar tienduizenden mensen dicht op elkaar zitten zonder voldoende medische zorg, bestaat een groot risico op rampzalige uitbraken. Nu is daarom de noodzaak groter dan ooit om de vluchtelingenkampen te sluiten en de vluchtelingen te huisvesten.

Bij gebrek aan een vaccin is het virus in dit stadium alleen te bestrijden door sociale onthouding, waarbij iedereen zoveel mogelijk binnen blijft en afstand houdt om zo min mogelijk andere mensen te besmetten. In Europa lijkt deze strategie tot dusver redelijk goed te werken en lijkt de eerste golf af te zwakken, al blijft het gevaar van een tweede golf altijd bestaan. Zo zijn er in Nederland deze dagen zestig tot honderd doden per dag te betreuren, waar dat op het hoogtepunt begin april nog boven de honderdvijftig per dag lag. Wereldwijd zijn we de drie miljoen bevestigde besmettingen gepasseerd, net als de kwart miljoen doden. Het virus is daarom nog verre van verslagen, en kan zowel binnen als buiten Europa nog nieuwe brandhaarden creëren. Het doorzetten van sociale onthouding in brandhaarden is daarom essentieel.

Sociale onthouding is echter alleen mogelijk bij goede huisvesting. Als je in een kleine studio zonder balkon woont, is het een stuk moeilijker twee maanden zoveel mogelijk thuis te blijven dan wanneer je in een groot huis met eigen tuin woont. Des te moeilijker is het als je dakloos bent, en het is daarom terecht dat nu overal leegstaande hotelkamers worden ingezet voor de opvang van daklozen. Een stabiele en veilige omgeving zoals een hotelkamer is een vereiste om je leven te kunnen leiden en je te kunnen terugtrekken voor het virus. In vluchtelingenkampen is sociale onthouding nog moeilijker, en deze bieden geen stabiele en veilige omgeving die nodig is om vluchtelingen een leven in Europa te kunnen laten opbouwen.

Op de Griekse eilanden wonen nu naar schatting zo’n 42.000 vluchtelingen op slechts enkele vierkante kilometers. Officieel is er slechts plek voor 6000. In kamp Moria, op Lesbos, gaat het om 20.000 vluchtelingen, terwijl er plek is voor 3100. De meeste wonen daar in tenten of zelfgeknutselde bebouwingen. Er is een groot tekort aan medische spullen, maar ook aan water en zeep, waardoor zelfs regelmatig handen wassen niet mogelijk is. Er zijn kleine noodhospitalen, maar dat is bij lange na niet voldoende als er een uitbraak van het virus plaatsvindt.

In Europa hebben inmiddels vijftigduizend mensen een petitie ondertekend die oproept om de vluchtelingen die op de Griekse eilanden vastzitten in veiligheid te brengen, bijvoorbeeld door ze op het vasteland onder te brengen in leegstaande hotelkamers. Een eerste stap hiervoor is het in Nederland opnemen van 500 kinderen die op de vlucht zijn zonder ouders, een plan dat door 40 gemeenten en door Eurocommissaris Binnenlandse Zaken en Migratie, Ylva Johansson, wordt gesteund. De overheid moet dit signaal serieus nemen en deze kinderen in Nederland opnemen. Onder andere Frankrijk, Luxemburg en Duitsland hebben inmiddels de eerste kinderen opgenomen.

Dit is natuurlijk slechts een tijdelijke oplossing. De overvolle vluchtelingenkampen bieden geen permanente stabiele en veilige omgeving, daar is goede huisvesting voor nodig. Dat kan, als de asielaanvraag nog loopt, in de vorm van tijdelijke huisvesting, zoals de genoemde hotelkamers maar ook omgebouwde kantoren of prefabwoningen. Zolang het maar een plek is waar je beschermd bent tegen het virus en je de rust en privacy hebt om je nieuwe leven op te bouwen. Vanwege het virus is het zaak om daar nu mee te beginnen en iedereen die in de vluchtelingenkampen verblijven op het vasteland onder te brengen in goede huisvesting. Voordat het virus toeslaat, met alle gevolgen van dien.

Iedereen heeft recht op een menswaardig leven, waar een veilig heenkomen een cruciaal onderdeel van is. Deze crisis laat des te meer zien dat vluchtelingen dit recht niet krijgen. Vind jij ook dat dit anders moet? Steun dan het werk van goede doelen, zoals Stichting Vluchteling en VluchtelingenWerk Nederland, en roep de gemeenteraad in jouw gemeente op om zich bij de 40 gemeenten aan te sluiten!

Een virus houdt niet op bij de grenzen van landen. Solidariteit om het virus te bestrijden moet daarom ook grenzen overstijgen.

Dit artikel verscheen eerder op Joop.