Rotterdam

De Rotterdamse SP verzet zich tegen de komst van een helikopterhaven in de wijk De Esch. Belangrijkste bezwaar is dat de omwonenden, maar ook de bewoners van Alexanderpolder extra geluidshinder zullen ondervinden van de twintig vluchten per dag. Daarnaast zal de luchtkwaliteit – toch al in de verdrukking door het verkeer over de A16 –verslechteren: helikopters zijn zo’n vier keer viezer dan auto’s. Commerciële helikoptervluchten lijken zo een speeltje voor de rijke happy few en de snelle jongens, terwijl de lasten voor de omwonenden zijn.

Met de bezwaren schaart de SP zich achter bewonersplatform DWL uit De Esch en het Bewonerssteunpunt Alexanderpolder. Ook zij vrezen geluidsoverlast en dalende luchtkwaliteit. Op de ministeries van Verkeer en Waterstaat en Milieu wordt momenteel gewerkt aan betere regelgeving rondom helihavens. De beslissing over het wel of niet aanleggen komt dan bij de provincie te liggen. Tot die tijd beloven de ministers eerst de regio’s goed voor te lichten over bijvoorbeeld geluidshinder en raden aan tot die tijd geen overhaaste beslissingen te nemen. De SP is het hiermee eens.

Het is vreemd dat het Rotterdamse raad positief lijkt te gaan oordelen over de komst van de helihaven. Het economisch voordeel is ongewis en in het actieplan ‘Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit’ uit 2005 valt als hoofddoel te lezen dat de luchtkwaliteit op z’n minst niet mag verslechteren. Ook heeft Rotterdam zich als een van de grote steden aangesloten bij de Large Cities Climate Leadership Group (LCCLG). Dit omvangrijke netwerk van wereldsteden – dat nauw samenwerkt met de Clinton Climate Initiative – wil kennis en ervaring onderling uitwisselen om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen. Daarnaast willen deze steden nationale overheden en het bedrijfsleven stimuleren om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering. De uitstoot van schadelijke stoffen reduceer je niet met het toestaan binnen je stadsgrenzen van een van de vuilste manieren van vervoer. Het welzijn en de gezondheid van de Rotterdammers moet niet opgeofferd worden aan het faciliteren van speeltjes voor een paar snelle zakenlui.

Speeltje voor de rijken
Helinet vroeg een paar maanden geleden toestemming voor de aanleg van een helikopterplatform in Kralingen-Crooswijk. Het bedrijf is van plan een lijndienst tussen diverse Europese grote steden op te zetten en het oog viel op een locatie ten westen van de Brienenoordbrug, aan de Schaardijk in de wijk de Esch. Door gebrek aan landelijke regelgeving met betrekking tot (commerciële) helikoptervluchten was het voor Helinet vooralsnog voldoende om bij de deelgemeente een wijziging in het bestemmingsplan aan te vragen (met bijbehorende bezwaarprocedure) om tot de aanleg te kunnen overgaan.
De deelgemeente Kralingen Crooswijk heeft in de raadsvergadering van 12 oktober 2006 besloten de procedure tot ontheffing van het bestemmingsplan in gang te zetten. Uit de beantwoording van de schriftelijke vragen die raadslid Leo de Kleijn stelde blijkt dat ook het huidige college een helihaven noodzakelijk vindt. Volgens de SP zijn helikoptervluchten echter een speeltje voor de rijke happy few, die de lasten, het vuil en lawaai aan de omwonenden laten.

Vervuilend
Rotterdam staat er niet zo best voor wat betreft milieu. De concentraties fijn stof zijn hoog en de A16 zorgt voor de nodige overlast aan geluid en CO2-uitstoot. Volgens een rapport van CE in Delft is de CO2- en NOx-uitstoot van helikoptervervoer drie tot vijf keer zo hoog als van auto’s. Alleen vliegtuigen zijn viezer. Deze uitstoot komt bovenop de uitstoot van de auto’s op de Van Brienenoordbrug. De passagiers worden tenslotte ook nog per auto aan- en afgevoerd naar de helihaven.

Geluidsoverlast
Tijdens de luisterproef van Helinet konden de bewoners van De Esch zelf luisteren naar het helikoptergeluid. Dat geluid kwam duidelijk boven het achtergrondgeluid van de A16 uit. Terwijl het hier niet de twintig geplande vluchten per dag betrof, maar slechts een. Geluidsoverlast voor de bewoners lijkt evident, maar daarnaast is het ook de vraag wat de invloed is van de herrie op de beesten die wonen in de nabijgelegen Eschpolder en op het Van Brienenoordeiland.
Onnodig belastend is het ook dat Helinet een lijndienst opzet en geen vervoer op verzoek aanbiedt: de helikopters vliegen dus altijd vaste diensten, of ze nu vol passagiers zitten of leeg zijn.

Onveilig
Onlangs zijn op alle Europese luchthavens strengere eisen gesteld aan het meenemen van handbagage. En of je die maatregelen nu overdreven vindt of niet, bij de helikopterhaven zal de incheck worden gedaan door slechts een persoon. Niet duidelijk is wat de voorschriften voor het meenemen van bagage zijn. Hoe de veiligheid van passagiers wordt gewaarborgd is al even onduidelijk.
Er zijn weinig ongelukken met helikopters bekend, maar net als bij vliegtuigen zijn de meest risicovolle onderdelen van de vlucht het opstijgen en het landen. Op reguliere luchthavens zijn er allerhande voorzieningen om snel op te kunnen treden bij calamiteiten. Deze faciliteiten ontbreken bij de nieuw aan te leggen helihaven.
Helinet gaat vliegen met eenmotorige toestellen: deze zijn minder lawaaierig dan tweemotorige toestellen zoals de traumahelikopter. Deze eenmotorige helikopters mogen vanwege de veiligheid niet over aaneengesloten wijken vliegen. De route Rotterdam-Den Haag-Amsterdam zal dan niet bepaald efficiënt zijn en dus extra milieubelastend. Bovendien, mocht er onverhoeds een motor uitvallen, dan is er geen reserve.

Duur
Verder sluit het vervoer vanuit de helikopter alleen per taxi aan op ander openbaar vervoer of op verder gelegen zakencentra. Zo zal dus extra verkeersdrukte in De Esch ontstaan, zeker als Helinet erin slaagt extra bedrijfsactiviteiten te genereren.
Op langere trajecten met tussenstops – bijvoorbeeld Rotterdam-Brussel – is de helikopter ongeveer zes keer zo duur als de HSL, voor een tijdswinst van slechts een paar minuten.

SP: geen heliherrie
Momenteel wordt er landelijk gewerkt aan regelgeving rondom helihavens. De beslissing over het wel of niet aanleggen komt dan bij de provincie te liggen. Tot die tijd beloven de ministers Van Geel (milieu) en Peijs (vervoer) eerst de regio’s goed voor te lichten over geluidshinder en raden aan tot die tijd geen overhaaste beslissingen te nemen. Het College heeft inmiddels ingezien dat een helikopterhaven gevolgen zal hebben voor grotere stukken Rotterdam dan alleen de deelgemeente Kralingen-Crooswijk en heeft de besluitvorming naar de stad gehaald. De SP pleit ervoor de beslissing minstens op te schorten tot de landelijke regelgeving ingevoerd is.

De helihaven zal puur bestemd zijn voor een handjevol rijke zakenlui, die de twijfelachtige lusten van de haven genieten maar zeker niet de lasten dragen: die zijn voor de omwonenden. Het economisch nut geldt dus ook slechts een handjevol bedrijven. Helikoptervluchten zijn ook nu al toegestaan, maar moeten zeker vanwege vervuiling en geluidsoverlast niet aangemoedigd worden.
In het actieplan ‘Rotterdamse Aanpak Luchtkwaliteit’ uit 2005 valt als hoofddoel te lezen dat de luchtkwaliteit op z’n minst niet mag verslechteren. Ook heeft Rotterdam zich als een van de grote steden aangesloten bij de Large Cities Climate Leadership Group (LCCLG). Dit omvangrijke netwerk van wereldsteden – dat nauw samenwerkt met de Clinton Climate Initiative wil kennis en ervaring met elkaar uitwisselen om de uitstoot van koolstofdioxide te verminderen. Daarnaast willen deze steden nationale overheden en het bedrijfsleven stimuleren om maatregelen te nemen tegen klimaatverandering.
Tip voor het college: de uitstoot van schadelijke stoffen reduceer je niet met het toestaan binnen je stadsgrenzen van een van de vuilste manieren van vervoer. Het welzijn en de gezondheid van de Rotterdammers moet niet opgeofferd worden aan het faciliteren van speeltjes voor een paar snelle jongens.