Rotterdam

De geactualiseerde woonvisie 2007-2010 die het Rotterdamse college vandaag presenteert, betekent een voortzetting van het beleid van het vorige college. Het stadsbestuur wil tot 2020 zo'n 28.000 goedkope huurwoningen slopen. Daarvoor in de plaats komen vooral dure en middeldure woningen.

In de woonvisie stelt het college dat in Rotterdam een tekort is aan koopwoningen met een prijs tussen 250.000 en 300.000 euro en aan kwalitatief goede huurwoningen met een huur tussen 400 en 500 euro. De SP-fractie wijst al langer op dat laatste knelpunt op de Rotterdamse woningmarkt en stelt voor om in het nieuwbouwprogramma meer – veertig tot vijftig procent in plaats van de twintig procent van het college - bereikbare huurwoningen op te nemen om aan de huidige en toekomstige vraag te voldoen. Daarnaast kent Rotterdam een groot aantal slecht onderhouden huurwoningen die door renovatie weer prima aan de vraag van veel huurders kunnen voldoen.

Het college geeft nu wel toe dat er een toenemende druk is op dit deel van de huurmarkt, maar wil dat oplossen door middeldure koopwoningen te bouwen om de ‘doorstroming op gang te krijgen’.
Het college gebruikt daarbij dezelfde redenering die minister Dekker in het vorige kabinet gebruikte voor haar plannen om een groot deel van de huursector te liberaliseren. Veel mensen zouden goedkope huurwoningen bezet houden en moeten worden verleid om door te stromen naar het duurdere segment.

Volgens de SP-fractie werkt dat niet. Op de eerste plaats betalen ook die mensen nu al een veel groter deel van hun inkomen aan wonen. De zogenaamde woonquote steeg van 2002 tot 2006 van 30,4 procent naar 36,4 procent. De stap naar een duurdere woning is voor verreweg de meeste huurders die nu in een bereikbare huurwoning wonen simpelweg onbetaalbaar. Het college ziet dat probleem ook en komt met lapmiddelen als startersleningen en andere financieringsconstructies.

SP-gemeenteraadslid Leo de Kleijn: ‘Wijken als Carnisse, Tarwewijk, maar ook straten op Noord hangen vol met bordjes Te Koop. Zelfs nieuwbouwappartementen in het centrum en op de Kop van Zuid blijken maar moeilijk verkoopbaar. Maar als er ergens een goede en betaalbare huurwoning vrijkomt zijn er al gauw honderden belangstellenden op woonnet. Moet je in zo'n situatie maar koopwoningen blijven bijbouwen? Dat lijkt ons het paard achter de wagen spannen.’

Bouwen naar behoefte

In ‘Wonen in Rotterdam’ zegt het stadsbestuur vooral te willen bouwen naar behoefte. Maar teleurstellend is dat er geen eigen actueel onderzoek is gedaan naar de woonwensen van de Rotterdammers. Het college neemt aan - gebaseerd op landelijk, oud en omstreden onderzoek - dat er vooral behoefte is aan het type woningen (duur, middelduur, grondgebonden) dat zij wil bouwen. Volgens de wethouder ziet de wooncarrière van de Rotterdammer er zo uit: ‘Een starter betrekt een goedkoop huurappartement in het centrum of een stadswijk; in de gezinsfase koopt hij een middeldure of dure eengezinswoning in een rustiger, groene stadswijk; rond zijn pensionering stroomt hij door naar een huurappartement dichtbij openbaar vervoer en winkelvoorzieningen.’
Dat ideaaltype geeft een volstrekt vertekend beeld van de werkelijke woonwensen in de stad. Op de eerste plaats bestaat de stedelijke bevolking voor een groot deel uit een- en tweepersoons huishoudens, ook in de leeftijd van 25 tot 60 jaar. En op de tweede plaats is de koop van een dure of middeldure woning niet weggelegd voor veel Rotterdammers, in welke levensfase dan ook.

De eerste conclusie van de SP-fractie is dat er met deze woonvisie sprake is van oude wijn in tweedehands zakken. Qua toon en op kleinere onderdelen blijkt het college zich wel iets aangetrokken te hebben van de kritiek van de SP. In de analyse van de woonvisie ligt minder uitdrukkelijk de nadruk op het aantrekken van mensen met een midden- en hoger inkomen, hoewel de uitwerking op het gebied van slopen en bouwen onveranderd blijft. Bovendien zegt het college nu ook actie te willen ondernemen tegen de grote leegstand in Rotterdam en de transformatie van kantoor en bedrijfspanden.

Bewoners in herstructureringswijken als Schiebroek-Zuid, Nieuw Crooswijk, Vreewijk, Jaffa en Lombardijen kunnen met deze woonvisie de spandoeken en actieplannen uit de kast laten. Ze zullen die de komende jaren volop nodig hebben in acties voor het behoud van goede sociale huisvesting in Rotterdam.