Rotterdam

De mogelijk strafbare feiten bij woningcorporatie PWS zijn een gevolg van de commerciële activiteiten die de Rotterdamse woningcorporaties de laatste jaren volop ontwikkelen. De SP maakt zich hier ernstig zorgen over.

Onlangs heeft Minister Dekker van VROM besloten om bij woningcorporatie Patrimonium Woning Stichting (PWS) uit Rotterdam tot het eind van het jaar een externe toezichthouder aan te stellen. Het Openbaar Ministerie is bezig met een onderzoek naar strafbare feiten bij aan- en verkooptransacties van woningen en bedrijfspanden in Rotterdam tussen 2000 en 2004. Naar het oordeel van de Officier van Justitie gaat het hier onder meer om vermeend strafbaar handelen van personen die gelieerd zijn aan PWS. PWS, dat 22.000 woningen in bezit heeft, zou hierbij mogelijk zijn benadeeld.

Deze problemen zijn een gevolg van de commerciële activiteiten die de Rotterdamse woningcorporaties de laatste jaren ontwikkelen. In plaats van te zorgen voor goed beheer en onderhoud van hun woningbestand gebruiken de Rotterdamse woningcorporaties veel geld om commerciële activiteiten te ontwikkelen. Met name via projectontwikkeling van (middel)dure koop- en huurwoningen. De SP maakt zich ernstige zorgen over deze commerciële activiteiten en de financiële risico’s die de corporaties nemen met geld dat door de huurders wordt opgebracht. De SP verwacht ook dat PWS niet de laatste Rotterdamse woningcorporatie is die onder curatele wordt gesteld. Een volgende kandidaat kan het Woning Bedrijf Rotterdam (WBR) zijn.

Het Woning Bedrijf Rotterdam (WBR) gaat in Nieuw Crooswijk op in de schimmige Ontwikkelings Combinatie Nieuw Crooswijk (OCNC). De OCNC is van plan daar 1800 betaalbare huurwoningen te slopen om vervolgens (middel) dure koopwoningen te gaan bouwen. Naast het WBR doen ook de projectontwikkelaar Proper Stok, onderdeel van het bouwbedrijf Heijmans, en het bouwbedrijf ERABouw mee in de OCNC.

Dat het WBR in de OCNC stapte met een bouwbedrijf en aan een bouwbedrijf gelieerde dochteronderneming is nog al verbazingwekkend. Organisatiedeskundige L. Vulperhorst, die onlangs promoveerde op een analyse van het bouwkartel en de bouwfraude stelt vast dat in de bouw “andere mensen” nodig zijn op directieniveau en in managementfuncties. Vulperhorst ziet veranderingen ook moeizaam van de grond komen, doordat de huidige topmannen “met nogal wat wrok” oordelen over hun opdrachtgevers. Bovendien ziet het gros nog altijd niet in wat het eigenlijk fout heeft gedaan. “Niet één bestuurder blikt terug met een gevoel van schaamte.” Tot dusver trad slechts één bouwdirecteur terug als gevolg van de bouwfraude-affaire. Een bestuurder van bouwbedrijf Heijmans, die door justitie strafrechtelijk wordt vervolgd, legde bovendien zijn functie slechts voorlopig neer.
Voor de bouwbedrijven is een private constructie als het OCNC zeer gunstig. Overheidsinstanties hebben namelijk de verplichting bouwwerken openbaar aan te besteden en bouwwerken worden uitgevoerd tegen marktconforme prijzen. Dit systeem wordt via een particuliere constructie als die van het OCNC met het WBR omzeild en zo kan werk uit de hand worden gegeven in plaats van openbaar aanbesteed. De financiële risico’s van het project worden gedekt door het WBR. Oud-bestuursvoorzitter Erkens van het WBR gaf toe dat het WBR garant staat voor elke niet verkochte woning. Dat kan bij een project van ruim 400 miljoen euro vele tientallen miljoenen euro’s verliezen opleveren voor het WBR en haar huurders.

De SP vindt dat de commerciële activiteiten van de Rotterdamse woningcorporaties moeten stoppen en wil dat er weer gemeentelijk toezicht komt op de Rotterdamse woningcorporaties. Commerciële bouw moet worden overgelaten aan projectontwikkelaars. Zij zijn zich beter bewust van de financiële risico’s en de verliezen van de commerciële projecten kunnen niet worden afgewenteld op de huurders.

De volkshuisvesting, de bouw en het beheer van sociale huurwoningen, moet worden overgelaten aan de corporaties.

Via het OBR beheert de gemeente nog steeds veel panden in de stad, waaronder honderden woningen. Dat is een passief beheer. Het zou goed zijn als er weer een gemeentelijk woningbedrijf komt, dat een actieve rol kan spelen in de woningmarkt, zowel op het gebied van beheer als op het gebied van de productie. Een nieuw gemeentelijk woningbedrijf kan die zaken aanpakken die de corporaties laten liggen of die de corporaties nog niet aandurven.

Wijnand Rijnders (06) 22 99 95 54
en
Theo Cornelissen (06) 20 43 01 96