Rotterdam

Ooit stond de Rotterdamse haven bekend om zijn boomrijke, groene karakter. Dat kenmerkend karakter, waarvoor men van heinde en verre kwam reizen om het te zien, is snel veranderd in 'grijs'. Het Havenbedrijf heeft twee jaar geleden bedacht dat het belangrijker is goed zicht op de haven met zijn industrie te hebben, dan dat bomen en heester fijnstof afvangen en onderdak bieden aan talloze (beschermde) vogels en andere dieren. De afgelopen jaren zijn hiervoor duizenden bomen gerooid en tienduizenden vierkante meters groen verdwenen... zonder dat het Havenbedrijf een strobreed in de weg werd gelegd. Vorige week kreeg de raadscommissie – na lang aandringen – alsnog de Groenvisie van het Havenbedrijf.

Ongehinderd genieten van de bedrijvigheid in de haven

Het Havenbedrijf heeft een aantal pijlers voor het wegrooien van al het groen. De veiligheid en goed zicht op de havenactiviteiten. De SP is natuurlijk niet tegen veiligheid. SP-raadslid Leo de Kleijn: “Bomen als populieren worden na een jaar of veertig gevaarlijk: dan vallen er spontaan takken af. Daarvan staan er nogal wat in de haven. Maar onder het motto van 'veiligheid' is er veel meer gekapt dan dat.” Volgens het Havenbedrijf moeten alle bomen op leidingsstroken verdwijnen. Bij de aanleg van het groen in de haven zijn er echter – terecht – nooit bomen geplant op de leidingstroken. De Kleijn: “Als die er toch groeien, dan had het Havenbedrijf ze eerder onderhoud moeten plegen. Maar het lijkt er meer op dat bij het verlenen van de kapvergunningen niet precies wordt gekeken waar de te kappen bomen staan. Het Havenbedrijf kan maar een locatie roepen.” Daarnaast is het de vraag wat Rijkswaterstaat ervan vindt dat bomen uit de bochten van wegen weggehaald zijn: vaak worden die er juist neergezet om een bocht aan de automobilist aan te kondigen en zo de veiligheid te vergroten.

Volgens de tekst in de groenvisie van het Havenbedrijf zelf 'wil men de haven en industrie kunnen zien en kunnen genieten van de unieke natuur'. Verderop stelt het Havenbedrijf: 'Het groen bestaat in de regel uit een bomenrij met onderbeplanting en wordt tegenwoordig vaak onderbroken door windmolens. Deze fragmentatie is visueel hinderlijk en zorgt voor een rommelig beeld.' De Kleijn: “Nog los van het feit dat de eerste zin in tegenspraak met zichzelf is... welke Rotterdammer heeft aangeklopt bij het Havenbedrijf om te klagen over het feit dat 'ie visuele hinder ondervindt van de natuur! Dit zijn zinnen die worden bedacht door landschapsarchitecten, niet door mensen die genieten in het groen.”

Het Havenbedrijf geeft aan liever te investeren in het terugdringen van de CO2-uitstoot van de bedrijven dan in groen(onderhoud). Volgens de SP moeten beide gebeuren. CO2-uitstoot terugdringen is van enorm belang, maar groen zorgt daarnaast voor het afvangen van fijnstof. Voldoende bomen in de haven zorgen dus voor een betere luchtkwaliteit.

Door de Groenvisie van het Havenbedrijf niet te bespreken in de raad en geen regie te voeren bij het verlenen van de kapvergunning, heeft de gemeente een enorme steek laten vallen en kon het Havenbedrijf zijn gang gaan. Omdat er geen mensen wonen in de haven, heeft niemand, op 1 organisatie na, bezwaar kunnen maken tegen het weghalen van het groen. Reden temeer dat de gemeente via het afgeven van de vergunningen de vinger aan de pols had moeten houden. De Kleijn: “Als er op deze schaal in woonwijken zou worden gekapt, had er meteen een volksopstand uitgebroken. Maar dat er geen mensen wonen in de haven, wil niet zeggen dat het groen daar voor niemand waardevol is.”

Het Havenbedrijf heeft de Groenvisie beschouwd als een interne visie en achtte het niet noodzakelijk deze ingrijpende operatie voor te leggen aan de gemeenteraad. De visie is ook niet rondgestuurd aan alle fracties: men kon het document komen inzien bij de griffie. Ook milieuorganisaties hadden enorme moeite om de Groenvisie in handen te krijgen. Het Havenbedrijf gaf hiervoor als reden op dat er na het uitbrengen van de visie nog wijzigingen in de kaartjes van de kapgebieden zijn gemaakt: meerdere tekeningen laten circuleren zou voor verwarring zorgen. Bovendien 'moest de visie nog goedgekeurd worden door de raad'. De Kleijn: “Ik vindt het nogal arrogant dat de verantwoordelijke wethouder het kennelijk niet nodig vindt om de raadsleden hierover te raadplegen en hen van de meest recente informatie te voorzien.”

Nu, twee jaar na het uitbrengen van de visie, is 95 procent van de plannen uitgevoerd. Terugdraaien is niet mogelijk, maar het Havenbedrijf zegt zich te willen houden aan de herplantplicht. Het plan is om dat vooral te doen buiten het havengebied. De SP vertrouwt er totaal niet op dat dit plan gaat slagen. De Kleijn: “Je krijgt niet zomaar groen bij buurdeelgemeentes geplaatst. De meeste deelgemeentes vinden dat ze zelf al te weinig ruimte hebben voor hun eigen groen. Bovendien gaf het Havenbedrijf bij de laatste grote kapaanvraag aan totaal geen intentie te hebben tot herplant.”

Bomen en struiken zijn dus weg en herplant zal niet of nauwelijks lukken. Dit had het Havenbedrijf kunnen weten. Joost mag weten waarom het Havenbedrijf 'Groenvisie' op z'n plannen heeft geplakt: nu, na de uitvoering is de haven een stuk grijzer en grauwer.