Rotterdam

Het gesjoemel bij Rochdale en SGBB, en de problemen van de Rotterdamse corporatie Woonbron met het ss Rotterdam zijn aanleiding voor een debat over integriteit, toezicht en de taken van woningcorporaties. Minister van der Laan is de afgelopen weken een 'reinigingsoperatie' gestart voor de corporatiewereld. Vandaag discussieert de Tweede Kamer over dit onderwerp. Woonbron is door de minister onder toezicht gesteld omdat de corporatie niet heeft kunnen aantonen het project ss Rotterdam zonder grote risico's voor de eigenlijke taak - zorgen voor goede en betaalbare volkshuisvesting - tot een goed einde te kunnen brengen.

Van der Laan benadrukt dat het mislukte project met de boot niets te maken heeft met fraude of andere integriteitskwesties zoals wel het geval is bij Rochdale en SGBB: "De bestuurders van Woonbron zijn voortreffelijke volkshuisvesters maar zijn met deze boot volledig uit de bocht gevlogen."

Uit de ervaringen met het ss Rotterdam moeten volgens SP-raadslid Leo de Kleijn lessen getrokken worden, ook voor de Rotterdamse politiek en de corporatiewereld: "Ik beschuldig de leiding van Woonbron niet van zelfverrijking. Wel is er sprake van volstrekt verkeerd inschatten van de risico's, van zelfoverschatting en het stellen van verkeerde prioriteiten. Niet alleen bij Woonbron. De meerderheid in de Rotterdamse politiek stond luid te applaudiseren en aan te moedigen toen Martien Kromwijk in dit risicovolle project stapte. Ik verwacht dan ook helaas geen kritische opstelling van Rotterdamse wethouders en ex-wethouders van de PvdA en Leefbaar Rotterdam. Die zitten er dik in. Desondanks is het van groot belang om ook Rotterdamse lessen te trekken uit dit debacle."

Volgens het ministerie zal Woonbron een verlies van tussen de 70 en 90 miljoen euro moeten nemen om het ss Rotterdam straks over te kunnen dragen aan een marktpartij om de exploitatie van het schip rond te krijgen. De claim die de directie van Woonbron keer op keer uitte dat de financiële problemen met het schip niet ten laste zouden komen van de huurders en van de volkshuisvestelijke kerntaak is volgens de Kleijn een verkeerde voorstelling van zaken. "Sowieso betekent een verlies van 80 miljoen voor een corporatie natuurlijk minder armslag om te investeren in sociale woningbouw en in de wijken. Daarbij werden in het financieringsplan van Woonbron 5000 sociale huurwoningen ingezet als onderpand." Volgens het ministerie betekent dit laatste dat "Woonbron haar volkshuisvestelijke productieafspraken niet na kan komen", zonder financiële steun van het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting (CFV) in het kader van een sanering.

De onterechte bewering van de leiding van Woonbron dat er geen enkel risico was dat huurders de dupe zouden kunnen worden, zou volgens het SP-raadslid voldoende reden moeten zijn voor de directie en de raad van toezicht om zich over hun positie te beraden. André Thomsen, lid van de raad van toezicht op voordracht van de huurders, heeft dat intussen gedaan en stapt op bij Woonbron.

Belangrijker nog vindt De Kleijn een grondig debat over de taak van de Rotterdamse corporaties. "Natuurlijk vindt ook de SP dat het ss Rotterdam afgebouwd en voor de stad behouden moet worden. Daar gaat het niet om. De vraag is of dat een taak is voor een sociale huisvester. Niet dus, wat mij betreft. Geen roulette met huurdersgeld. Zorg er nou eerst eens voor dat het onderhoud en de kwaliteit van de huurwoningen pico bello op orde is en er voldoende goede en betaalbare woningen bijgebouwd kunnen worden. Dat corporaties investeren in maatschappelijk vastgoed in de wijken, zoals in wijkgebouwen en buurtcentra vind ik prima. Maar besef steeds dat alle geld van de corporatie uiteindelijk ook geld van de huurders is."

Nu het onderzoek van de minister op tafel ligt en Woonbron onder actief toezicht is gesteld wil de SP-fractie een debat in de gemeenteraad om lessen te trekken uit het SS Rotterdam project. Op de eerste plaats moet duidelijk worden of en voor hoeveel euro de gemeente Rotterdam toezeggingen heeft gedaan aan Woonbron om het schip indirect te subsidiëren. Op de tweede plaats is er alle reden om nog eens kritisch te kijken naar het nakomen van de prestatie-afspraken van Woonbron met de gemeente. En tot slot wil de SP-fractie een onderzoek na vergelijkbare - lopende of toekomstige - risicovolle projecten buiten de kerntaak van Rotterdamse corporaties.

Paulus Jansen, tweede kamerlid SP: ‘Bestuur en Raad van Commissarissen Woonbron moeten opstappen'