Rotterdam

Nieuws Noord

Algemene Beschouwingen SP fractie deelgemeente Noord 30 oktober 2003

(Voorzitter,
Laat ik vooraf aan mijn algemene beschouwingen niet al te veel zeggen voor de Volkstuinders. Afwisselend hebben de fractie D'Leon en de SP zich verzet tegen het kostendekkend maken van de volkstuinen. Ik laat het aan de heer D'Leon over om er uitgebreid op in te gaan, maar niet zonder te melden dat de SP uw bondgenoot is in de strijd tegen de gigantische huurverhogingen en voor de inhaalslag van het achterstallig onderhoud.)

Voorzitter,
Voor het gemoed van een doorgaans optimistisch persoon als ik zijn het er niet minder zware tijden op geworden. De bezuinigingspolonaise zoals ik het bij de voorjaarsnota noemde, stampt steeds zwaarder door. Rijk bezuinigt op gemeente, gemeente bezuinigt op deelgemeente en uiteindelijk wordt er zo bezuinigd op van alles wat de mensen direct treft. En zoals ik u heb uitgelegd: vooral de mensen die er in het geheel niet ruim bij zitten, worden genadeloos hard getroffen. Ik heb toen al het beleid van de deelgemeente een beleid van 'doorschuiven, opschorten, uitstellen en afstoten' genoemd. Tegelijkertijd wees ik er op dat door die bezuinigingspolonaise de solidariteit tussen onze inwoners onder steeds zwaardere druk komt te staan, of zelfs moedwillig wordt afgebroken. De solidariteit tussen ziek- en niet ziek, werkend en niet werkend, oud- en jong, ingezetene van Nederlandse afkomst en ingezetene van buitenlandse afkomst…
Nu de omstandigheden als nog veel ernstiger beoordeeld moeten worden dan een klein half jaar geleden, lukt het me echter niet er krachtigere woorden voor vinden dan die ik toen uitsprak - al hoewel de omstandigheden wel om bewoordingen in de overtreffende trap vragen.

Onverantwoord, asociaal hard worden die mensen gepakt waar het geld in het geheel niet gehaald kan worden. Zij worden in alle opzichten zelfs dubbel gepakt:
Direct met de uitkleding van het ziekenfonds, minder inkomsten en tegelijkertijd meer kosten. Laat u niets wijs maken: zelfs de prijzenslag van de grote supermarktketens kunnen in het geheel niet het verlies aan koopkracht goedmaken dat zij door de gigantische euroflaties van het recente verleden in hun krappe beurzen voelen…
Indirect worden deze mensen getroffen, omdat er door gemeente en deelgemeente in hun directe omgeving bezuinigd wordt op allerlei voorzieningen in hun buurt. Alle sectoren staan onder druk… En de buitenruimte in hun buurt zal er ook doorgaans niet op vooruit gaan, als er éénmalig op gekort wordt en er projecten worden doorgeschoven naar 2005 of later.

Kortom: de bezuinigingspolonaise treft onevenredig hard de zwakkeren in onze samenleving, en ondermijnt daarmee de beschaving van onze samenleving. Dat is niet anders in deelgemeente Noord als op andere plaatsen in het land. En daarom dat we als SP overal in het land campagne voeren om de solidariteit te redden. Overal in het land zetten we folders uit waarin we de mensen de vraag voor houden of we alles moeten afbreken wat de samenleving bij elkaar houdt, willen we er een doe-het-zelf maatschappij van maken? Of nemen we de verantwoordelijkheid om samen de solidariteit te redden?

Voorzitter,
Al voor dat we de programmabegroting toegestuurd kregen, mochten we vernemen dat het bestuur geen kaasschaaf wilde toepassen, maar koos voor ombuigingen op beleidsmatige gronden. Dat suggereert dat er een visie aan ten grondslag ligt, waarmee de bezuinigingen gerechtvaardigd kunnen worden.

Die visie ontbreekt echter op vele plaatsen in de programmabegroting. En daarmee heb ik het gevoel dat er steeds meer licht zit tussen de doelstellingen die per programma opgesteld zijn en datgene dat er daadwerkelijk als beleid uitgevoerd gaat worden. Die leemte, het gebrek aan visie in de begroting, wekt bij mij een zorgwekkend gevoel op.

Om enkele concrete voorbeelden te noemen: moet ik het zo opvatten, dat er op het ouderenwerk bezuinigd wordt, om te benadrukken dat alleen jongeren de toekomst hebben? En dan alleen nog maar die jongeren die netjes naar Lispunt of het Klooster gaan om zich daar te gedragen? Of is de visie van het bestuur de prioriteitstelling: niet bezuinigen op "schoon, heel en veilig", "jeugd" en "participatie" en daarom dus wel op alles wat daar dan buiten valt?
Waarom zijn de zaken die Sonor en Stichting welzijn Noord voor ons deden en voor ons zouden doen, nu volgens het bestuur op beleidsmatige gronden ons minder waard, wat de bezuiniging zou rechtvaardigen? Wat is de visie die het bestuur sowieso heden ten dage op het sociaal maatschappelijk en cultureel werk erop nahoudt?
Of is het allemaal slechts de platte visie: we moeten nu eenmaal bezuinigen, we zijn verplicht de begroting rond te krijgen en dat betekend dus geld halen waar we het eerder instaken toen de bomen nog tot aan de hemel groeiden? Dat kan het toch niet wezen, dat is toch geen beleidsmatige grondslag te noemen?

Als we het hebben over het achterhalen van een visie op de bezuinigingen en dan bekijken wat de consequenties zijn voor onze bewoners, moet ik het dan zo interpreteren dat 'de bewoner die aan zet is', die bewoner is die zijn of haar verantwoordelijkheid neemt, maar zonder de mogelijkheid daarvoor om in de buurt te raden te kunnen gaan bij de bewonersorganisatie, dan wel de mogelijke deskundigheid van het opbouwwerk, welzijnswerk, sociaal cultureel en sociaal maatschappelijk werk moet ontberen? Hoe moet ik die bezuinigingen trouwens zien, in het licht van de stelling dat er niet bezuinigd zou worden op het thema participatie? Is de visie hierop dat deze bewoner die noodgedwongen zijn weg zelfstandig en onafhankelijk weet te vinden, bij voorbaat beter in de maatschappij zou staan? Komt het programma 'bewoners aan zet' niet uiteindelijk dan ordinair neer op 'bewoner zoek het maar zelf verder uit'? En wat gaan we dan vervolgens doen met die bewoners uit Noord die aan zet waren, maar de weg kwijt raken?

In de begroting zag ik bij het 7e programma 'Opvangen en Begeleiden' een lovenswaardige doelstelling staan. Echter we hebben er geen prioriteit bij gesteld, noch enige prestatie afspraak vastgelegd. Ik zal wel van het bestuur willen weten wat er in het afgelopen jaar op dit terrein is gepresteerd, en van de raad vervolgens de afweging wat we voor 2004 redelijk zou vinden aan prioriteitstelling en prestatieafspraak, opdat we als raad die lat een stuk hoger leggen uit noodzaak van alle bezuinigingen.

Voorzitter,
De afgelopen dagen heb ik een beetje gebladerd in het boekje "Deelgemeenten Rotterdam, Historisch perspectief." Kortweg kwam één van de belangrijkste kernfuncties van de deelgemeente neer op: het onderhouden en ontwikkelen van contacten met (organisatie van) burgers. Dat is van nature een punt waarop deelgemeente en bewonersorganisaties afwisselend zowel concurrenten als bondgenoten waren en kunnen zijn. Het voordeel van de bewonersorganisatie is daarbij altijd de laagdrempeligheid geweest, de eenvoudig bereikbare plek midden in de wijk, de besturen van bewoners uit de wijk, de regelmaat waarop spreekuren georganiseerd worden voor de buurtbewoners. Ik denk dat er vanuit alle gelederen van de deelgemeente weleens met jaloerse blikken gekeken is naar de verschillende bewonersorganisaties, wanneer het gaat om bewonersparticipatie. Het GroenLinks raadslid Van der Meer liet zich bij de bijeenkomst met de besturen van de bewonersorganisatie - wat de bewonersparticipatie betreft - ontvallen, dat het misschien wel eens goed is om te kijken of het zinvol zou zijn de deelgemeente op te heffen, en de bewonersorganisaties dat werk over te laten nemen. Ik vind dat nog geeneens zo'n slecht idee. We zouden dan wel moeten kijken naar de democratische verkiezing door de wijkbewoners van de besturen. Misschien dat we in een overgang naar zoiets als wijkraden kunnen doorgroeien. En misschien is het verstandig om onze deelgemeentelijke organisatie niet thematisch op welzijn/buitenruimte/verkeer en vervoer/algemene zaken en financiën, maar op wijken in te richten - overeenkomstig zoals nu al in deelgemeente Feijenoord gebeurd. We zouden daarin een centrale rol voor de bewonersorganisaties kunnen wegleggen. Wellicht dat we ons als deelraad hierover kunnen buigen.

Als u daar aan wilt, lijkt het me heel onverstandig er nu al voor te kiezen om op de bewonersorganisaties te bezuinigen met € 25.000. Het zou volgens mij een miskleun zijn om de bewonersorganisaties onder één dak te willen brengen. De forse bezuiniging doet wel vermoeden dat dit het streven is van het bestuur - immers die bezuiniging zal de doodsteek zijn voor de bewonersorganisaties in de wijken. Ik verneem graag van het bestuur wat de visie voor deze beleidsmatige ingreep zou zijn. Moeten we die keuze ook weer opvatten onder de noemer 'Investeringen niet in steen, maar in de mensen?' Wat wilt u met de bewonersorganisatie aan?

Dat brengt me gelijk op de volgende vraag: kan het bestuur uitleggen hoe er bij de voorstellen van bezuinigingen rekening is gehouden met de aangenomen motie om buurt- en wijkhuizen beter te benutten? Ik heb van diverse kanten vernomen dat het niet zo eenvoudig was met de enquêtes en de ambtelijke organisatie niet goed raad kon geven. Vandaag behandelen we de begroting van 2004. Enige uitkomst van de beloofde inventarisatie van het nut en de noodzaak van de wijk- en buurtaccommodaties, noch de aantoonbare inspanning om groeps- en verenigingsgebruik van buurt- en wijkhuizen te bevorderen, heb ik gezien. Of nog specifieker: wat waren de aantoonbare inspanningen om wijkhuizen als Basta en de Boeg te blijven benutten? Welke visie houdt het bestuur er op na? Of krijgen we dat pas te horen als het beleid met de kaalslag geen steen meer heeft achter gelaten, er in geen enkele wijk meer een lage drempel ligt om overheen te stappen, en het cement van onze samenleving verbrokkeld in puinhoopjes ligt?

Voorzitter,
U begrijpt dat het uitblijven van een duidelijke visie, een nominatie veilig kan stellen op de Wisseltrofee 'de gedeukte Oliespuit' die de SP-fractie vorig jaar in het leven heeft geroepen … Immers in tijden van roekeloos bezuinigen, loopt er van alles vast… En waar motoren van partnerschappen vastlopen, zal er moeten gesmeerd worden. (Graag ontvang ik de trofee voor aanvang van de tweede termijn van de winnaar van vorig jaar terug.)

Voorzitter,
Mogelijkerwijs zit er ook licht tussen de zaken waarop we als deelgemeente wilde inzetten, maar die sneuvelen door de strengheid waarmee bepaald is dat organisaties die niet tijdig een aanvraag indienen, niets ontvangen. Hoewel die strengheid in deze tijd te billijken is, zou ik graag vernemen wat daardoor voor 2004 gesneuveld is? Kan het bestuur hier inzicht in verschaffen? Heeft het bestuur bij het lang uitblijven van wenselijke aanvragen in een bepaald kader of van bepaalde instellingen, zich ook nog actief opgesteld of enige moeite getroost om die aanvragen tijdig binnen te krijgen?

Ook stelt u als bestuur dat u op zaken 'die onvoldoende opleveren' kort dan wel deze schrapt. Dat maakt me nieuwsgierig naar een inzicht in:
waarop en waarom er gekort of geschrapt wordt,
maar vooral hoe dan op die betreffende zaken de kwalificatie 'onvoldoende opleveren' van toepassing is? Een antwoord hierop zou zeker de raad kunnen dienen om in het vervolg scherper kaderstellend op te kunnen treden…

Met de PvdA ben ik het eens dat er eerst een discussie moet komen of we als deelgemeente wel openbare aanbestedingen in het welzijnswerk willen. Vinden we het verstandig dat de instellingen die het werk voorheen verrichtten, gekort worden - en dat met het geld van die korting hetzelfde werk wordt aanbesteed? Volgens mij moeten we geen concurrentie willen in het welzijnswerk, het ouderen of jongerenwerk, het opbouwwerk en alles waarmee onze bewoners ondersteund kunnen worden om volwaardig mee te doen en kunnen participeren in de samenleving van Noord.

Als we er als raad nog hierover onze gedachten gaan wisselen, moeten we dan ook niet kijken of het mogelijk is om projecten aan bewonersorganisaties te honoreren, waarmee zij van ons wat geld kunnen verdienen? Ik hoor graag aan wat het bestuur als mogelijkheden hiertoe ziet, maar ik zou vooral de mening van de raad hierover willen weten.

Voorzitter,
Graag wil ik nog een lans breken voor de schone zaak

En dan bedoel ik niet een schoner Noord - alhoewel er tegen het eind van 2003 inzicht gegeven zou worden hoeveel het kost om Noord gemiddeld een puntje schoner te krijgen. Is er zicht op wanneer we hier meer over vernemen? Tussen neus en lippen door wil ik natuurlijk nog graag een antwoord op de vraag Of er al geëxperimenteerd is met de schoon en heel zakken ophaal binnen een dagdeel en wanneer kunnen we een rapportage hiervan verwachten?

Nee, de schone zaak die ik wil aansnijden betreft ons wijktheater het Kapelletje. Neemt de gemeente het onder haar hoede? Ik zie het wijktheater in de begroting slechts terugkomen bij de toezegging van een bedrag van ruim € 4000, en de bezuiniging van een kleine € 7000 op senioren cultuur. Jawel, de ouderen moeten het ook hier ontgelden… Nu begrijp ik het theaterwereldje in zo verre dat de programmering voor volgend jaar al min of meer nu zijn definitieve vorm moet krijgen: het eerste half jaar zal de programmering al rond zijn. Is dit een domper voor de culturele participatie van onze senioren? Of vinden we als raad het onze ervan?
Maar over de toekomst van het Kapelletje is het toch wel wat stil gebleven. En dat terwijl het bestuur er van af wilde in 2004… Ik zie het niet terug, en daarom de vraag aan het bestuur of er al wat meer bekend is over de toekomst van het Kappelletje? Zo nee, wat stelt de raad voor: dien ik nogmaals mijn motie in 'voor een voortbestaansgarantie van het Kapelletje'?

Tenslotte - zo heb ik ook mijn bijdrage voor de begroting 2003 en mijn bijdrage voor de voorjaarsnota afgesloten. Valt er nog iets te snijden in eigen vlees? Als raad hebben we ons in 2002 voor 2003 een fractievergoeding toebedeeld, een deel voor de afzonderlijke fractieondersteuning en een centraal deel voor de raad als geheel voor bijvoorbeeld scholing. Nu zal een deel van de € 50.000 niet op zijn. Mijn verwachting is dat ook een gedeelte van het toe te wijzen bedrag voor 2004 net zo goed voor andere doeleinden gebruikt zou kunnen worden. Ik wil de fracties de morele vraag voor houden, heeft u het geld wat u voor uw fractie heeft gebuikt effectief ingezet? Kunt u de inzet van het geld verantwoorden? En kunt u in 2004 het met minder aan? Vooralsnog hebben we niets aan gezamenlijke communicatie gedaan - staat € 10.000 voor , en niets van het centrale deel voor scholing - staat ook € 10.000 voor. En dan ook nog op het gedeelte voor het vrij te besteden deel van de griffie, dat indirect voor ons is, maar ook niet is gebruikt. Zouden we gezamenlijk niet het initiatief kunnen nemen voor een bezuiniging op dat alles voor onszelf voor 2004? Bijvoorbeeld een kaasschaafbezuiniging van 25 %: dat kan al snel een aardig bedragje van ruim € 20.000 opleveren om bijvoorbeeld de voorgestelde bezuinigingen op bewonersorganisatie, het ouderenwerk en opbouwwerk te verzachten. Afhankelijk van de reactie uit de raad, zal ik overwegen om een motie in tweede termijn hiervoor in te dienen.

Mathijs Spaas, fractievoorzitter

Terug naar Algemene Beschouwingen