Rotterdam

Eerste termijn raadsdebat 28 oktober 2004

(Voorzitter, zie ik er uit als een witteboorden-crimineel? Kortom, ga niet af op het uiterlijk en de mooie praatjes, aan de vruchten herkent men de boom.)

Voorzitter, als U om U heen kijkt ziet U, op de muurschilderingen in de raadszaal, de mensen die de haven hebben groot gemaakt.
De stuwadoors, de zakkendragers, de ijzerwerkers, de lassers, de kraanmachinisten, de roeiers, de sjorders.
Vandaag zijn er weer vele duizenden mensen, ook in nieuwe beroepen, actief in de haven om de schepen te laden en te lossen en in goede banen te leiden.

En dan zijn er ook nog enkele honderden ambtenaren, van het Havenbedrijf, ook nuttig….niets dan lof voor hen….. maar de afgelopen weken kreeg ik de indruk alsof al het werk in de haven gedaan zou worden door die ambtenaren.
Sterker nog, ik kreeg de indruk dat het allemaal het werk was van ene meneer Scholten en zijn wethouder.
Maar zo liggen de zaken niet, het is goed dat de wethouder en zijn club uit hun illusiedromen zijn wakker geschud en ze weer met beide benen op de grond zijn gezet.
Het is wel een hele dure les die de wethouder nu heeft moeten leren.
De Rotterdammers begrijpen er niets meer van.
De afgelopen weken heb ik geprobeerd het aan mijn buurvrouw uit te leggen. Het is me niet gelukt.

Integendeel!
Iedereen, van hoog tot laag, en ik kom echt in kringen van alle rangen en standen, vraagt mij:
“Waarom mag die Scholten met vervroegd pensioen? Waarom is die man nog niet op staande voet ontslagen? Waarom is hij nog niet opgepakt?” “Hij heeft toch gelogen? Hij heeft toch de boel bedrogen? Er zijn toch al vele miljoenen de Maas in gestroomd? Die van de Nieuwenhuijzen heeft toch meer dan honderd miljoen euro van de banken in zijn zak gestoken onder garantie van de gemeente?”

Vragen, waarop ook U ons nog niet het antwoord hebt gegeven.
Ook Lemstra niet en zelfs de Rekenkamer niet.
Natuurlijk, U heeft vanaf 30 augustus geprobeerd de schade voor de gemeente tot een minimum te beperken.
Er zijn zelfs allerlei pogingen gedaan om ons een zwijgplicht op te leggen.
Natuurlijk hoop ik ook dat de banken, en niet de burgers van Rotterdam, met de gebakken peren blijven zitten.
Maar de risico’s zijn wel heel erg groot dat we minstens tientallen miljoenen kwijt zijn, naast de vele miljoenen die de affaire ons nu al hebben gekost.
Miljoenen aan onbetaalde huur, miljoenen aan kosten voor de restante boedel van de failliete bedrijven die Scholten ons in de maag heeft gesplitst.

En dan weten we nog heel veel niet.
De Rekenkamer had geen tijd om daar goed naar te kijken.
- Hoe zat het nou echt rond de aankoop van de RDM-terreinen op Heijplaat?
- Hoe zat het nou echt rond de leningen aan MD-helikopters?
- Hoe zat het nou echt rond de aankoop van de SS Rotterdam?

Ook Lemstra had niet de tijd om meer te doen dan een Quick-scan.
Ook zijn rapport is niet meer dan een zelfevaluatie van alle betrokkenen ambtenaren en bestuurders.
Een zelfevaluatie waar hen is gevraagd nog eens goed naar hun handen te kijken om te zien of ze vuil zijn……het antwoord is, hoe verassend ook, “Nee er zitten geen vlekkensporen op”

Behalve dan de eerlijke Carl Berg en het telefoontje van defensie en een enkele ambtenaar bij het havenbedrijf.
Zeker de rol van het ministerie van defensie rond de RDM is een apart onderzoek waard.
Waarom heeft staatssecretaris van der Knaap Rotterdam in de penarie laten zitten?
Maar allereerst moet het geld terug dat van de Nieuwenhuijzen als dief en Scholten als diefjesmaat achterover hebben gedrukt.
Blijkbaar wordt de private eigendom en het flitskapitaal in Nederland zo beschermd dat niemand in staat is het geld terug te vorderen dat Joep van den Nieuwenhuijzen van de Rotterdammers heeft gestolen.
We horen alleen dat het door de banken aan de bedrijven van de RDM is gestort, onder de vermeende garanties van het Havenbedrijf, en dat het daarna meteen door van de Nieuwenhuijzen is doorgesluisd naar de Antillen, naar China, naar Zwitserland.

Onbegrijpelijk!

Ook onbegrijpelijk is dat een topambtenaar van de gemeente Rotterdam, verantwoordelijk voor het havenbedrijf, volop aan de oplichterij van deze charlatan heeft meegewerkt.
Voorzitter, we hebben het hier niet over het privé-kapitaal van een ondernemer, niet het eigen geld van directeur Scholten, niet de portemonnee van wethouder van Sluis?

Nee, het gaat hier om gemeenschapsgeld.
De burgers hebben ons gekozen om elk jaar 4,5 miljard euro belastinggeld te verdelen.
Wij moeten daar zorgvuldig mee om gaan.
Wij hebben een dagelijks bestuur gekozen met wethouders die samen met de ambtenaren van de bestuursdienst en de dienst middelen en control en de accountantsdienst dat geld moeten besteden binnen de kaders die wij hebben gesteld aan de doelen die wij hebben aangegeven.

U hebt daar dan weer duizenden ambtenaren bij tientallen diensten voor die moeten zorgen voor een perfecte uitvoering van de besluiten.
Met eigen boekhouders en interne controllers.
Allemaal ogen en oren die er voor moeten zorgen dat het geld van de Rotterdammers niet over de balk wordt gesmeten maar besteed wordt voor onderwijs, voor parken, voor parkeermeters, voor bruggen, voor van alles en nog wat en ook voor een haven.

In de haven opdat de echte zakkendragers, in dienst bij de echte havenondernemingen, hun werk kunnen doen.
En die zakkendragers zien zich nu geconfronteerd met de zakkenvullers van de Nieuwenhuijzen en Scholten.

Voorzitter, mijn buurvrouw vraagt zich af wie er nog meer geprofiteerd heeft?
Hoe schoon zijn bijvoorbeeld de handen van voormalig LPF-minister en nu havencommissaris Roelf de Boer?
Maar nog belangrijker is de vraag wat we van deze affaire leren, hoe we deze gemeente zo gaan organiseren dat we directeuren niet langer op hun blauwe ogen vertrouwen.

Vertrouwen is goed, controle is beter.

“Het systeem is op papier in orde” zegt CDA-senator Lemstra.
Ja, voor die conclusie was hij ook ingehuurd door het college.
Maar het papieren systeem heeft in de praktijk gefaald.
Vanwege de foute cultuur die bij het havenbedrijf was ontstaan.

Omdat de directeur zowel CDA-wethouder Smit in 1994, als VVD-wethouder van de Muijsenberg in 1996, en zeker PvdA-wethouder Simons in 1998 volledig had ingepalmd en ingepakt. Ook van Dijk heeft daar niets aan kunnen of willen veranderen, toen hij tussentijds een paar keer op de winkel moest passen.
En zelfs een, naar eigen zeggen, doorgewinterde forensische accountant als Wim van Sluis is in 2002, ondanks de waarschuwingen van Pim Fortuijn, door de charmante directeur van het havenbedrijf met blindheid geslagen.

En in het land der blinden was Scholten koning!

Voorzitter er waren, naast de 4 signalen die de rekenkamer omschrijft, tientallen signalen dat alles rond de RDM en Scholten niet deugde.

Lemstra schetst dat ook.
Maar er werd niets gedaan.

Voorzitter, zelf heb ik in de afgelopen 6 jaar herhaalde malen op verschillende dossiers gewaarschuwd.

In het RD van 5 februari 2002 (!) verscheen bijvoorbeeld een artikel van Abdel Ilha Rubio onder de kop: “Gemeenteraad laat Havenbedrijf teveel zijn gang gaan”.
Met deze tekst wordt het nu onder de leden van de raad en de media verspreid.
De huurschuld van €4,8 miljoen Euro werd hier gisteren door van Sluis als “niet substantieel” afgedaan en daarom had hij er geen aandacht aan besteed.

Voorzitter, met zo’n houding laat de wethouder zien dat zijn positie inderdaad onhoudbaar is geworden.
Natuurlijk heeft hij op 1 september, toen het kalf verdronken was, de put gedempt.
Maar waarom heeft hij dat niet op 10 mei gedaan?
Toen zag hij het eerste gat van 25 miljoen, toen werd hij wel boos op de directeur, maar hij toonde achteraf ook alle begrip, zoals hij ons in de brief van 22 juni heeft laten weten.
De directeur trok zich ook niks aan van de boze wethouder, want de volgende dag verstrekte hij rustig weer een bankgarantie van € 19.000.000,= aan Barclays.

Voorzitter, te veel zaken weten we nog niet.

Zoals ik hier op 2 september al zei, heb ik ook weinig vertrouwen in het onderzoek van huisaccountant PWC bij het havenbedrijf.
Dat vertrouwen is niet gegroeid toen ik gisteren, de heer Prins van PWC, als leider van dat onderzoek naast de wethouder zag zitten.
Met de schampere houding van meneer Prins van PWC hebben we in 2000 slechte ervaringen opgedaan bij ons onderzoek in de Peper-affaire.

Voorzitter, op 30 augustus heeft de SP al opgeroepen voor een enquête.

Zeker een affaire met een omvang als dit havenschandaal moet tot de bodem worden uitgezocht.
Zodat alle verantwoordelijken binnen en buiten het havenbedrijf daar op kunnen worden aangesproken.
Zodat de gemeenteraad van Rotterdam de juiste lessen leert en met een gerust hart tegen de Rotterdammers kan zeggen, dat alles onder controle is.
In tweede termijn zullen we dan ook elk voorstel om te komen tot een gemeentelijke enquête steunen.

Voorzitter, en dan de wethouder van Sluis.

Eind september heb ik al laten weten dat voor de SP zijn positie onhoudbaar is.
Sommigen hebben mij toen laten weten dat dan de coalitie klapt en dat het dus onmogelijk is de wethouder naar huis te sturen.
Maar dat zou betekenen dat elke wethouder daar achter de tafel een vrijbrief krijgt om te blunderen en te stuntelen en dat wij als gekozen controleurs zonder sancties als een praatgroep aan de kant worden gezet.

Voorzitter, de SP heeft met de Stadspartij een motie gemaakt, die de heer van Sluis oproept om te vertrekken .

Hierbij dien ik hem in.

Voorzitter, iemand suggereerde mij zaterdag dat er nu ook vraagtekens rijzen rond uw herbenoeming.
Daar lijkt me geen enkele reden voor, maar dan verwacht ik van uw kant wel nieuwe tekenen van leiderschap.
Daar wil ik het in eerste termijn bij laten, want ik heb vandaag slechts 14 minuten spreektijd.

Motie “over de houdbaarheidsdatum”

De gemeenteraad van Rotterdam in vergadering bijeen op donderdag 28 oktober 2004 ter bespreking van het onderzoeksrapport Garantieverstrekkingen Havenbedrijf, alsmede de reactie van de Rekenkamer Rotterdam naar aanleiding van dit rapport,

overwegende dat,
- de Rotterdamse burger nu al vele miljoenen kwijt is en er misschien nog een dikke 100 miljoen gaat verliezen,
- de wethouder in mei al vitale informatie voor de Rotterdammers en de gemeenteraad heeft achtergehouden,

geeft aan dat de positie van de wethouder Haven onhoudbaar is geworden;
en raadt hem aan zijn conclusies te trekken en op te stappen, en gaat over tot de orde van de dag

Meer informatie:
Theo Cornelissen - (06) 20 43 01 96

Terug naar Persberichten