Rotterdam

Eén van de beloftes van het nieuwe stadsbestuur na de verkiezingen van 2006, en tevens HET thema van die verkiezingen was een breuk met de integratie-koers van Leefbaar Rotterdam. Het zou allemaal totaal anders worden, de aanpak van problemen rond integratie. Veel hoorde de stad niet meer over integratie, tot GroenLinks wethouder Kaya aan het eind van het jaar, gesteund door de coalitie van PvdA, CDA GroenLinks en VVD, plotseling besloot professor Ramadan aan te stellen als hulpwethouder integratie.

Tariq Ramadan zou bruggen gaan bouwen tussen verschillende bevolkingsgroepen en adviezen gaan geven aan het stadsbestuur. Wij kenden Ramadan eigenlijk alleen van de door Leefbaar Rotterdam georganiseerde Islamdebatten. Hij was daarvoor uitgenodigd door Leefbaar Rotterdam. Daar bleek hij een charismatische spreker te zijn met een gematigd standpunt over islam en integratie. Fractievoorzitter Theo Coşkun noemde hem toen al een CDA-professor. Niet zo veel mis mee, maar zeker niet universeel voor alle Rotterdammers.

De SP was nooit enthousiast over het aannemen van Ramadan en we hebben dit toen ook duidelijk gemaakt. Professor Ramadan is overduidelijk iemand met vele kwaliteiten, die in staat is een redelijk standpunt over een aantal levenskwesties goed over te brengen naar zijn toehoorders. Iemand als Ramadan zou je dus goed kunnen gebruiken in een debat of om een lezing te geven. Maar er zijn zoveel wetenschappers in de wereld die op dit gebied een nuttige en interessante bijdrage kunnen leveren. De SP zag daarom niet in waarom nou per se Ramadan helemaal alleen voor deze rol moest worden aangesteld. Bovendien is het zeer ongebruikelijk dat gemeenten een leerstoel aan de universiteit bepalen en betalen. Een universiteit hoort onafhankelijk te zijn.
Bovendien benadrukte juist het aannemen van een islamoloog ons inziens de verkeerde nadruk op de islam – er door Leefbaar Rotterdam ingebracht – als het over integratie ging. De oplossing voor integratieproblemen heeft veel meer te maken met het verbeteren van de sociaal-economische omstandigheden van de Rotterdamse burger. Veelgenoemde integratiekwesties als uithuwelijking en genitale verminking zijn weliswaar niet goed en het bestrijden waard, maar veelal cultureel – en niet religieus - bepaald.

Gebrek aan resultaten

Van de zijde van Leefbaar Rotterdam kwam er de jaren hierna een gestage stroom aantijgingen richting professor Ramadan. Hij zou de politieke islam willen verspreiden in Rotterdam en niet rusten voor alle Rotterdammers de moskee ingejaagd waren. Hij zou zich richting niet-moslims voordoen als een gematigd man maar eigenlijk heel orthodox zijn richting zijn moslimtoehoorders. Leefbaar Rotterdam gebruikte hem die jaren steeds weer om hun favoriete thema, dat de islam de grootste integratie-remmer in Rotterdam is, naar voren te brengen. De SP is hier nooit in meegegaan. Wat ons meer dwarszat was het gebrek aan adviezen en resultaten van het werk van Ramadan.
In januari 2009 kregen we van wethouder Grashoff te horen dat de beleidsadviezen van Ramadan erg tegenvielen en dat hij daarom adviseerde om Ramadan uitsluitend nog als bruggenbouwer te laten functioneren, dat het budget de komende jaren lager zou zijn, maar dat de leerstoel aan de universiteit zou worden verlengd en dat de gemeente daarvoor jaarlijks 200.000 euro aan de Erasmusuniversiteit zou blijven betalen..

‘Nooit meer’ volgens Aboutaleb

In maart/april 2009 kwam het gedoe rond Ramadan tot een nieuw hoogtepunt; naar aanleiding van een stuk in de Gaykrant waar in aangetoond zou zijn dat Ramadan homoseksualiteit een ziekte zou vinden. Er moest een spoeddebat komen en de VVD zou Ramadan met een motie de laan uit gaan sturen. De afloop is bekend. Ramadan mocht van de coalitie aanblijven als bruggenbouwer en vlak daarna stapte de VVD uit de coalitie omdat ze toch niet konden leven met de standpunten van Ramadan. In dit debat heeft de SP consequent gereageerd; we wilden hem nooit aannemen dus van ons mocht hij vertrekken. Zijn gedachtengoed en inhoud van zijn adviezen waren voor ons geen punt van discussie. Tijdens het debat was goed te zien dat het draagvlak voor professor Ramadan bij de coalitiepartijen, met name de PvdA, rap begon te slinken. Ook de inmiddels benoemde burgemeester Aboutaleb (PvdA) zei ‘nooit meer zo’n constructie aan te willen gaan’.
Afgelopen maand raakte Tariq Ramadan opnieuw in opspraak. Hij bleek al sinds ruim een jaar een programma op Press TV te presenteren, een Engelstalige zender die betaald wordt door de Iraanse overheid. Vreemd genoeg was het stadsbestuur hier blijkbaar niet eerder van op de hoogte, ondanks het feit dat alle informatie over dit programma duidelijk op de website van Ramadan te zien was. Tijdens het zomerreces en zonder debat werd de gemeenteraad opeens gemeld dat Ramadan ontslagen was. Blijkbaar waren de twijfels van de coalitie, onder druk van de publieke opinie, te groot geworden. Men zag het draagvlak voor de functie van Ramadan in Rotterdam wegslinken. Het ontslag is overduidelijk politiek-strategisch, en niet inhoudelijk gestuurd. Wij kunnen ander niet verklaren waarom er nu opeens zo’n radicale actie nodig was. Men had ook in overleg kunnen gaan met professor Ramadan over Press TV en samen een verklaring af kunnen geven. Daarbij had het stadsbestuur in overweging moeten nemen dat het zelf met veel landen, waaronder het totalitaire China en ook Iran zonder problemen zaken doet.

Geen andere koers

Op zich zijn wij niet rouwig over het ontslag van Ramadan. Zowel het aannemen als het ontslaan van Tariq Ramadan heeft in onze ogen de integratie in Rotterdam geen goed gedaan. Ook zijn adviezen hebben niet veel bijgedragen. Eigenlijk heeft de hele affaire-Ramadan alleen partijen als Leefbaar Rotterdam en de PVV in de kaart gespeeld door voortdurend de islam als religie ter discussie te stellen in plaats van de integratie van nieuwkomers in de Rotterdamse samenleving. Er is veel verdeeldheid in de stad ontstaan door de ‘kwestie’ Ramadan. Dat betreurt de SP ten zeerste.

Josine Strörmann
SP-raadslid en woordvoerder participatie