Rotterdam

Op het nieuwjaarsfeest van de SP en Ivóór in Dizzy hield afdelingsvoorzitter Ineke Palm haar traditionele nieuwjaarstoespraak. Hieronder kun je 'm teruglezen.

"Ik schets u een Utopia.

Eens, op een dag, zullen mannen en vrouwen omhoog klimmen, ze zullen een bergtop bereiken, zij zullen elkaar ontmoeten als grote en sterke en vrije mensen, bereid om te nemen en te geven, en zich te koesteren in de gouden stralen van de liefde.
Als de wereld ooit het leven zal schenken aan waarachtige kameraadschap en saamhoorigheid, dan zal de liefde daarvan de verwekker zijn.”
Zo stelde Emma Goldman, anarchiste voor de bevrijding van de vrouw en de vrije liefde uit 1900, zich het komend socialisme voor.

Mensen zijn al eeuwen op zoek naar het grote verhaal.
Het zingevingsverhaal van het jodendom, het christendom en de islam, de utopie van het socialisme. Of de grote verhalen van verlichting en vooruitgang die ons wilden doen geloven dat de mensheid met behulp van de wetenschap en techniek langzaam maar zeker zou emanciperen tot vrijheid en gelijkheid. Wat heet, de westerse beschaving.

Of toch nog steeds Brutopia?

Ja, want de kloof tussen arm en rijk blijft groeien. Grote delen van de wereld, waaronder vrijwel het gehele Afrikaanse continent, lijken te zijn afgeschreven. Volgens de Verenigde Naties zijn er van de zes miljard wereldburgers meer dan een miljard extreem arm. Twee op de tien kinderen zijn ondervoed. De tegenstellingen tussen rijk en arm, tussen overvloed en gebrek, tussen gezond en ziek, tussen macht en onmacht, zijn verhoudingsgewijs groter dan ooit.

Ja, want terwijl het aantal mensen met Aids in ontwikkelingslanden onrustbarend blijft toenemen, heeft nog steeds slechts 10% van deze mensen toegang tot de noodzakelijke geneesmiddelen.
Dit omdat onze globalisering leidt tot wereldwijde bescherming van de patentrechten ofwel van de farmaceutische industrie. En waar ontwikkelingslanden proberen hier onderuit te komen, krijgen ze een rechtzaak aan de broek van de industrie. Ik roep u allen op de actie Azg hiertegen te steunen (zie sp-site of www.zorggeenmarkt.nl).

Ja, want elk jaar sterven 11 miljoen peuters aan ziekten die perfect te genezen zijn. Er zit te weinig schot in het aanpakkken van de armoede en gezondheidsproblemen van de arme landen. De mooie millenniumdoelstellingen voor 2015 worden hoogstwaarschijnlijk niet gehaald.

Ja, want ondertussen investeert de wereld wel tien keer meer in wapens dan in hulp. En gaat de gekte in de wereld gewoon door. Het schenden van mensenrechten door Israel, de vuile oorlog in Uruzgan, de mars der dwaasheid in Irak. Alsof vrede erin gebombardeerd kan worden.
“De militarisering van de menslievendheid kan de wereld veel onveiliger maken. Zo kan het doel dat men nastreeft, worden ontheiligd door de middelen die worden gebruikt”, stelde Paul Scheffer ooit. Ik ben dat met hem eens.

Ja, want het jaar 2006 eindigde ook nog eens barbaars.
Ik citeer Amir (Khadir), die ooit toekeek hoe zijn eigen vader werd opgehangen, in opdracht van Saddam Hussein.
“Sinds ik zaterdag die beelden zag is het donker in mijn hoofd. De dictator ophangen had niet gemogen. Het was wraak: oog om oog, tand om tand. Geweld hoor je niet met geweld te bestrijden. De dictator had een eerlijk proces moeten krijgen en in de cel moeten worden gezet.” (Tot zover Amir).
De ophanging van Hussein was bovendien veel te vroeg en doet onrecht aan alle overige slachtoffers en nabestaanden zoals de duizenden Koerdische doden bij de gifaanval op Halabja.

Iemand vroeg de Joodse schrijver Abel Herzberg eens: ‘hoe kunnen we er voor zorgen dat onze kinderen niet opnieuw slachtoffers worden?’ Zijn antwoord was:‘dat is de verkeerde vraag, de echte vraag is hoe we er voor kunnen zorgen dat onze kinderen geen beulen worden’.

Tot zover Brutopia. Want er is ook reden tot optimisme.
Het jaar 2006 was voor de SP hét grote verkiezingsjaar. Vooral de campagne voor de kamerverkiezingen was één groot feest. Het leek of mensen weer het heft in eigen hand wilden nemen door op de SP te stemmen. Dit keer geen strategische stem maar een stem met het hart.
En zo wordt de glazen bunker van de Tweede Kamer langzaam ingenomen door echte socialisten. Een bijzonder detail, dat ik u niet wil onthouden, is, dat Jan Marijnissen vanaf nu bivakkeert op de oude kamer van Joop den Uyl.

Joop den Uyl. Zijn rapport ‘om de kwaliteit van het bestaan’ stamt alweer uit 1963. Wie kent het hier nog? Den Uyl meende dat het tot de ‘kwaliteit van het bestaan’ behoort dat meer en meer en meer mensen beter kunnen wonen, beter onderwijs krijgen en deelnemen aan wat wij ‘cultuur’ noemen.

- Als het om de oude tijd gaat wil ik hier graag even stilstaan bij de dood van Herman Bode, woensdag jongstleden. Ik heb met hem mogen werken. Een bezield voorvechter van de solidariteit en de verheffing van de arbeidersklasse. “Het is waar, zei Herman in ons blad de Tribune: ‘je vecht als vakbond tegen tegenstanders waarvan je weet dat ze sterker zijn, als het er op aankomt. Maar vecht dan in ieder geval voor wat je waard bent.’ U weet wel, de man van: willen de naar de Dam, dan gaan we naar de Dam.

Het lot verdelen naar draagkracht ofwel een solidariteitsstaat daar stonden deze mannen voor.

Inmiddels heeft niemand het meer over de kwaliteit van het bestaan en bereikt de particuliere consumptie het ene hoogtepunt na het andere, maar is het aantal armen in Nederland gestegen en worden de armen, armer.
Inmiddels zijn overheidsvoorzieningen afgebroken, worden verworven rechten weer gunsten, zoals in de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wmo. Om die reden door ons ook Wet maatschappelijke ontwrichting genoemd.
Inmiddels zijn we wakker geschud uit onze luie dromen. Niks vader moedertje staat. Nee, we moeten weer de eigen verantwoordelijkheid nemen. Eigen verantwoordelijkheid die onder Balkenende steeds meer ‘zorg alleen voor je zelf’ is gaan heten. Eigen verantwoordelijkheid die ism met de VVD is omgebogen tot harde vrijemarktideologie.
Ieder voor zich, overleven van de sterksten,
Oeroud allemaal, dat wel. Nog van ver vóór wat heet, d westerse beschaving.

Het is dit waartegen veel kiezers in opstand zijn gekomen, denk ik. Zij/wij kozen voor solidariteit.
Immers, tot onze eigen verantwoordelijkheid behoort ook de verantwoordelijkheid voor anderen die door het lot minder bedeeld zijn. En wij zijn bereid de financiele consequenties van deze keuze in nuchtere afspraken te regelen ofwel we zijn bereid tot georganiseerde solidariteit Wij weigeren het lot tot Noodlot te laten uitgroeien.
Dat is wat wíj onder beschaving verstaan.

Dat is ook waarmee Joop den Uyl en Herman Bode een beroep deden op het geweten van gewone mensen. Die uit eigen ervaring weten hoe hachelijk het is overgeleverd te zijn aan het lot. Die uit eigen ervaring ook weten dat het de kwaliteit van je bestaan ten goede komt, dat je er een beter mens van wordt, als je solidair bent met minderbedeelden, kansarmen, vluchtelingen, asielzoekers.
Dat sluit ook aan bij de christelijke beginselen. Solidariteit met de mensen die het op eigen kracht niet redden, noemt Huub Oosterhuis dit. “Red hen die geen verweer hebben.” Ook in de Islam worden de mensen opgeroepen tot solidariteit met armen en zwakken. De profeet zegt. Gij zult het paradijs niet binnengaan/ Als ge niet gelooft. Gij zult niet geloven/ als gij elkaar niet lief hebt.

Ik denk dat er een kracht is die mensen verbindt. Een kracht die onszelf overstijgt, die maakt dat we ons verantwoordelijk voelen. Voor onszelf en de mensen om ons heen.
Die ons doet verzetten tegen het barbarisme dat ook in ons leeft. Dat maar niet ophoudt en niet te beschaven lijkt. Dat een waakzaam geweten vraagt.
Noem het zoals je wilt: God, liefde, geweten. ‘De eenheid van alle leven’ zoals Herzbergger uitdrukte. Velen onder u voelen zich wellicht meer thuis in ‘bewustzijnshervorming’ zoals Marx het noemde.

In onze partij herken ik iets van die kracht. Een compassie die uitstijgt boven medelijden. Die aanspoort tot analyse en verzet.
Dat is óók een reden, denk ik, waarom mensen ons hun vertrouwen hebben gegeven. Wij zijn één van hen, met hen verbonden.
Wij moeten dit verschil blijven maken, ervoor waken dat we ook niet tot politiek in de zin van het Haagse, het regeringspluche verworden en te gretig vuile handen maken.
Laten wij vooral het waakzame geweten blijven. De Innerlijke tegenkracht vormen of zoals Marx het noemde bewustzijnshervorming.
Deze verkiezingswinst moet voor ons juist de aansporing zijn om terug te gaan naar de basis, naar de mensen. Om voorop te kunnen lopen in de sociale beweging die mogelijk opnieuw wakker aan het worden is. Helpen deze wakker schudden, verheffen

Om samen een nieuw verhaal te maken. Geen groot af verhaal. Maar een heleboel kleine verhalen die samen één bezield verband vormen.

Een verband waarin we de waardigheid van een ieder respecteren. Waarin we geen mensen zonder papieren opsluiten als criminelen. Waarin we onze ouderen niet in de luiers leggen uit tijdgebrek. Waarin mensen weer met passie hun werk kunnen doen.
Waar geen recht om te beledigen bestaat.
Een verband waarin mensen weliswaar niet gelijk maar wel gelijkwaardig zijn. Waarin solidariteit vanzelfsprekend is om achterstand te bestrijden en achterstelling stevig aan te pakken. Solidariteit ook voor het bestrijden van de wereldwijde sociale ongelijkheid. En waarin we staan voor een ruimhartig politiek vluchtelingenbeleid.

En daarom geniet ik ons werk als afdeling.
De maandelijkse wake bij het uitzetcentrum als protest tegen de opsluiting.
Ons initiatief ‘kom niet aan mijn buren’ als verzet tegen het uit elkaar drijven van bevolkingsgroepen.
Ons consequent opkomen voor bewoners in verzet tegen de sloop; tegen armoede.
Ons buurten in de wijken waarin we mensen opzoeken die vechten voor een betere samenleving.,
Onze zoektocht naar en ontmoetingen met vele nieuwe Rotterdammers. Mensen vanuit allerlei culturen, die erbij horen, die we erbij willen hebben.
Ons verzet tegen uitsluiting en discriminatie bijv bij de Rotterdamwet, de inburgeringswet en het deurbeleid.
Onze bewogen en waakzame leden die vragen durven te stellen bij het grote verhaal, bij alle grote verhalen.

Dit werk moeten we in 2007 voortzetten. Allereerst om onze geweldige winst opnieuw te verzilveren. Met de statenverkiezingen. ‘Nu zeker SP’. We moeten laten zien dat we de winst vast kunnen houden. En misschien in de Eerste kamer wel de grootste worden (kunnen we het kabinet nog dwars zitten).
Dit werk moeten we in 2007 voortzetten. Met nog meer kracht en enthousiasme. Nog meer de straat op, mensen opzoeken. Nog meer boven ons zelf uit durven stijgen. Ik daag u hiertoe uit.
Vecht in ieder geval voor wat je waard bent, om met Herman Bode te spreken."

Rotterdammers luiden nieuwe jaar in Dizzy in (15-01-2007)