Rotterdam

Schriftelijke vragen

Utrecht, 21 maart 2005

Betreft: referendum Europese grondwet.

Geachte leden van de gemeenteraad,

Op 1 juni aanstaande zal er in Nederland een raadplegend referendum worden gehouden over het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa. Kiesgerechtigd voor het referendum zijn diegenen die kiesgerechtigd zijn voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. Een referendumcommissie bereidt op dit moment het referendum voor onder meer door het vaststellen van een feitelijke samenvatting van het verdrag en door het verstrekken van subsidies ten behoeve van maatschappelijke initiatieven die zich ten doel stellen het publieke debat in Nederland over het verdrag dan wel het referendum te bevorderen. De SP-fractie is van mening dat dit publieke debat ook in onze stad gestimuleerd moet worden en dat hierbij een taak voor de gemeente is weggelegd.

Politieke partijen hebben zich in de Tweede en Eerste Kamer kunnen uitspreken over de Europese Grondwet. Het woord is nu aan de kiezer. Uit opiniepeilingen blijkt dat veel mensen weten dat er een referendum over de Grondwet in aantocht is. Tevens blijkt bij elke peiling dat een meerderheid van de bevolking nauwelijks een idee heeft wat er in die Grondwet staat. Om een waardevolle raadpleging van de bevolking mogelijk te maken, is het van groot belang de kiezer beter te informeren over de inhoud van de Grondwet en het publieke debat krachtig te stimuleren. Naar de mening van de SP kan dat het best gebeuren op een niveau dat dicht bij de kiezer ligt; het gemeentelijk niveau.

In de Wet van 27 januari 2005, betreffende het houden van een raadplegend referendum over het grondwettelijk verdrag voor de Europese Unie (Staatsblad 2005  44) is ook een rol voor gemeenten opgenomen. Artikel 9 van de wet schrijft voor dat de tekst van het verdrag gedurende vier weken voorafgaande aan de stemming kosteloos ter secretarie van elke gemeente verkrijgbaar moet zijn en dat de burgemeester dit ter openbare kennis zal brengen. De burgemeester moet er ook zorg voor dragen dat de samenvatting die de referendumcommissie vaststelt tenminste veertien dagen voor de stemming aan het adres van de kiezers wordt bezorgd. De gemeente is dus in belangrijke mate verantwoordelijk voor de informatievoorziening over de Europese Grondwet aan de burger.

Het ligt niet in onze verwachting dat veel mensen de ruim 400 pagina's van de Grondwet daadwerkelijk zullen lezen. Het verdrag laat zich ook niet lezen als een roman. Tegelijkertijd is het moment waarop kiezers over de samenvatting van de Grondwet kunnen beschikken relatief kort voor het referendum. Dat is voor een publiek debat over dit belangrijke verdrag niet bevorderlijk. Het ligt daarom in de rede dat de gemeente zelf een publiek debat start om bij te dragen aan de meningsvorming in onze stad.

Wij stellen voor dat de gemeente een openbaar debat organiseert met voor- en tegenstanders van de Europese Grondwet. Gedacht kan worden aan sprekers uit politieke partijen en andere maatschappelijke organisaties die zich hebben uitgesproken over de Grondwet. In ieder geval is het van belang dat wordt gekozen voor aanspreekbare en herkenbare deelnemers. Dat zal de publieke belangstelling voor een openbaar debat vergroten, meer aandacht van de media trekken en een wezenlijke bijdrage leveren aan het verkleinen tussen de enorme kloof die er bestaat tussen de Europese politiek en de Nederlandse kiezer. Verkiezingen voor het Europese Parlement scoren, ondanks een verhoogde deelname vorig jaar, nog steeds traditioneel een lage opkomst. Een goed openbaar debat kan naar onze mening een opkomst verhogende werking hebben. Een goede opkomst bij het raadplegend referendum achten wij wenselijk om de uitslag van dat referendum gezaghebbend te laten zijn.

Om een dergelijk debat in onze stad het gewicht te geven dat het verdient, lijkt het ons een goed idee om dit te organiseren in de raadszaal of bijvoorbeeld in de Rotterdamzaal van het WTC.

Bij een debat in deze opzet en op deze locatie ligt het voor de hand dat de burgemeester optreedt als voorzitter. Het geeft naar de kiezer het duidelijke signaal dat het hier om een belangrijke kwestie gaat.

Om zoveel mogelijk mensen het debat te kunnen laten volgen, zou het goed zijn indien er wordt samengewerkt met lokale media die van dit debat verslag zullen willen doen. Het streven zou moeten zijn om dit debat zo te plannen dat een rechtstreekse televisieregistratie mogelijk wordt gemaakt.

Samengevat komen onze voorstellen op het volgende neer:

1. de gemeente organiseert een openbaar debat met voor- en tegenstanders van de Europese Grondwet.
2. dit debat wordt gehouden in het gemeentehuis of een andere geschikte locatie en de burgemeester treedt op als debatleider.
3. er wordt gestreefd naar samenwerking met de lokale media en, indien mogelijk, rechtstreekse televisieregistratie.

Gezien het feit dat een activiteit als deze nogal wat voorbereidingstijd met zich mee brengt zouden wij bovenstaande voorstellen graag aanstaande donderdag in de commissie Bestuur en Veiligheid van de gemeenteraad bespreken.

Met vriendelijke groet,

Theo Cornelissen, SP fractie gemeenteraad Rotterdam
(06) 20 43 01 96